Pleegouderverlof

Iedere werknemer of zelfstandige die pleegouder wordt heeft het recht om verlof te nemen voor het onthaal van het pleegkind. Art.30sexies AOW

Voor wie en wanneer?

Om als werknemer of zelfstandige in aanmerking te komen moeten een aantal voorwaarden voldaan zijn. Als eerste moet het gaan om een minderjarig pleegkind. Ook zal een langdurig verblijf in het pleeggezin vereist zijn. Met een langdurig verblijf wordt bedoeld een verblijf van minimum 6 maanden. Verder moet het gaan om een aanstelling als pleegouder door:

de jeugdrechtbank
een door de gemeenschap erkende dienst voor pleegzorg
de diensten van l'Aide à la Jeunesse
het Comité Bijzondere Jeugdbijstand.

Vervolgens zal het verlof moet aanvangen binnen de eerste 12 maanden na plaatsing van het pleegkind in het gezin. Dit wil dus zeggen dat dit verlof enkel kan aangewend worden voor het onthaal van de pleegkinderen.

Dit alles mag niet verward worden met het pleegzorgverlof. Dit verlof zal enkel kunnen aangewend worden voor gebeurtenissen die specifiek verband houden met de pleegzorgsituatie.

Tenslotte kan het pleegouderverlof enkel aangevraagd worden door werknemers, zelfstandigen en Vlaamse ambtenaren. Voor federale of lokale statutaire ambtenaren is een gelijkaardige regeling van toepassing namelijk de opvangregeling.

De duur

De afwezigheid in het kader van het pleegouderverlof mag maximum 6 weken bedragen. Het verlof moet in een aaneensluitende periode opgenomen worden, dat wil dus zeggen dat je de weken niet kan opsplitsen. Wanneer twee personen pleegouder worden van eenzelfde pleegkind, hebben zij beide recht op 6 weken pleegouderverlof.

Die maximumtermijn kan verlengd worden in volgende gevallen:

Opvang van meerdere minderjarige kinderen: 2 weken extra verlof. (De kinderen moeten wel gelijktijdig in het pleeggezin worden geplaatst.)
Kinderen met een handicap: maximumtermijn van 6 weken wordt verdubbeld. (Indien het gaat om opvang van meerdere kinderen zullen de 2 extra weken niet verdubbeld worden.)

Indien het gaat om 2 pleegouders van eenzelfde pleegkind dan zullen bovenstaande termijnen hen individueel toegekend worden.

Voorbeeld 1

Twee personen worden pleegouders van drie minderjarige pleegkinderen voor een langdurige periode. Eén kind heeft een handicap. Beide pleegouders zullen in dat geval recht hebben op 14 weken pleegouderverlof ((6w x 2)+ 2w).

Voorbeeld 2

Een persoon wordt voor een lange periode pleegouder van één minderjarig kind. In dat geval zal de ouder recht hebben op 6 weken pleegouderverlof. Wanneer het pleegkind een handicap zou hebben, zou deze maximumduur verlengd worden tot 12 weken (6w x 2).

Gedurende de periode 2019 -2027 wil men de duur van het verlof verlengen:

met één week vanaf 1 januari 2019
met twee weken vanaf 1 januari 2021
met drie weken vanaf 1 januari 2023
met vier weken vanaf 1 januari 2025
met vijf weken vanaf 1 januari 2027

In tegenstelling tot de voorgaande termijnen zullen deze extra weken niet individueel kunnen opgenomen worden indien het gaat om twee pleegouders. De extra weken zullen dan verdeeld moeten worden onder beide pleegouders. Belangrijk is wel dat het verlof altijd in weken wordt uitgedrukt. Je kan dus geen dagen overdragen, wel weken. Deze extra weken zullen ook niet verdubbeld worden indien het gaat om een kind met een handicap.

Voorbeeld 3

Twee personen vangen twee minderjarige kinderen op voor een periode van minstens 6 maanden. Het verlof zal aanvang nemen vanaf december 2021. Beide pleegouders zullen recht hebben op 8 weken (6w + 2w) pleegouderverlof en kunnen 2 extra weken verdelen onder hen beiden. Eén ouder kan 2 weken opnemen of beide ouders kunnen elk één week opnemen.

Ook bij de duur valt op te merken dat er een belangrijk verschil is tussen het pleegouderverlof dat maximum 6 weken bedraagt en het pleegzorgverlof dat maximum 6 dagen per jaar bedraagt.

Uitkering

Tijdens het pleegouderverlof kunnen (beide) pleegouders een uitkering genieten. In tegenstelling tot de duur van het verlof zal voor de uitkering wel een onderscheid gemaakt worden tussen werknemers en zelfstandigen.

Werknemers: De eerste 3 dagen van het verlof zullen zij hun normaal loon behouden. Daarna zullen zij een uitkering ontvangen die 82% van hun brutoloon bedraagt. Er zal een bedrijfsvoorheffing van 11,11% afgehouden worden van dit bedrag.
Zelfstandigen: Zij hebben recht op een forfaitaire uitkering. Dit bedrag varieert naargelang de mutualiteit waarbij de pleegouder is aangesloten. Het gemiddelde bedraagt 500 euro per week (per pleegouder). Ook hier zal een bedrijfsvoorheffing van 11,11% afgehouden worden.

Procedure

Indien je als werknemer gebruik wil maken van het pleegouderverlof dien je dit minstens 1 maand op voorhand te laten weten aan je werkgever. Het verlof moet ook aanvangen tijdens de eerste 12 maanden na de plaatsing van het pleegkind in het pleeggezin. De aanvraag van de uitkering zal via je mutualiteit/ verzekeringsinstelling gebeuren. Hieronder worden enkele links opgelijst voor de aanvraag van je uitkering:

Bescherming voor ontslag

Wanneer het pleegouderverlof wordt aangevraagd ben je beschermd vanaf 2 maanden voor de aanvang van het verlof. Ook gedurende het verlof ben je beschermd. Dit wil niet zeggen dat je helemaal niet meer kan ontslagen worden maar de reden van het ontslag mag geen verband houden met het pleegouderverlof.

Concreet voorbeeld

Maxim en Samirah worden op 1 april 2022 beide pleegouders van Max (11) en Tine (6) voor minstens 6 maanden. Tine heeft een lichamelijke handicap. Maxim heeft een eigen zaak en Samirah is werknemer. Haar brutoloon bedraagt 2000 euro per maand. Zowel Maxim als Samirah zijn aangesloten bij de christelijke mutualiteit. Hoeveel zal de maximumduur van hun pleegouderverlof bedragen? Hoeveel bedraagt de uitkering?

Zowel Maxim als Samirah zullen recht hebben op 14 weken pleegouderverlof ((6w x 2) +2). Bijkomend zullen ze ook nog 2 weken extra kunnen verdelen onder hun twee (aanvang na 1 januari 2021).
Samirah zal als werknemer recht hebben op 1455,6 euro per maand of 363,9 euro per week (82% van 2000 euro = 1640 euro - 11,11% van 1640 euro = 1455,6 euro).
Maxim daarentegen zal als zelfstandige recht hebben op 514,64 euro per week omdat hij aangesloten is bij de CM. Het totale bedrag van de uitkering zal binnen 1 maand na aanvang van het verlof volledig uitbetaald worden en er wordt 11,11% bedrijfsvoorheffing afgehouden.

"Tegen ontslag beschermde werknemers: Pleegouderverlof" in ADVOCATENKANTOOR CLAEYS & ENGELS (ed.), Praktijkboek ontslag, Mechelen, Wolters Kluwer, 2021, 181-183.

VAN EECKHOUTTE, W., "Afwezigheid wegens pleegzorg en pleegouderverlof" in Sociaal Compendium. Arbeidsrecht met fiscale notities, Mechelen, Wolters Kluwer, 2021, 2159 -2165.
VAN EECKHOUTTE, W., "Ziekteverzekering: Moederschap, geboorte, adoptie en pleegouderschap" in Sociaal Compendium. Socialezekerheidsrecht met fiscale notities, Mechelen, Wolters Kluwer, 2021, 1364-1368.